کنترل قند خون

کنترل قند خون

کنترل قند خون یک عمل تعادلی است ، چون مقدار گلوکز (قند) در خون از ساعتی تا ساعت دیگر در پاسخ به عوامل مختلف تغییر می کند.بهتر است که این عوامل را کنترل کنید تا بتوان قند خون را در محدوده هدف نگه داشت و از ایجاد هیپرگلیسمی (قندخون بالا) و هیپوگلیسمی (قند خون پایین ) وعوارض آنها پیشگیری کرد .

اندازه گیری قندخون درمنزل

اندازه گیری مداوم قندخون می تواند فرد را از بالا بودن ، پایین بودن یا در محدوده مناسب و طبیعی بودن سطح قند خون آگاه سازد.اکثر افراد دیابتی نیاز به اندازه گیری منظم قندخونشان دارند ، اغلب بیش از یک بار در روز.

کنترل قند خون

چگونه می توان قندخون را اندازه گرفت ؟

برای این کار نیاز نیست از دستگاه کوچک اندازه گیری قند خون استفاده شود ، دستور العمل هر دستگاه باید به دقت مطالعه شود ، زیرا دستگاه های مختلف با روش های کمی متفاوت از یکدیگر عمل می کنند.انگشت را با سوزن مخصوص خراش داده تا کمی نمونه خون بدست آید برای این کار همیشه از یک نقطه ثابت استفاده نکنید بهتر است هر بار یک انگشت را انتخاب نمایید.قطره خون را روی نوار اندازه گیری قند قرار دهید ونوار را در محل مخصوص خود روی دستگاه گذاشته و منتظر بمانید تا نتیجه روی صفحه دستگاه ظاهر شود.

فرد با اندازه گیری قند خون خود می تواند بفهمد که در حال حاضر ، تغذیه ، فعالیت و داروهایش چگونه سطح قندخونش را  تحت تاثیر قرار داده است و به فرد اجازه می دهد تا سطح قند خونش را در صورت امکان در محدوده طبیعی تنظیم کند.

کنترل قندخون

چه موقع بهتر است اندازه گیری انجام شود ؟

پرستار یا پزشک درمانگاه به فرد دیابتی آموزش خواهد داد چه زمان و چگونه اندازه گیری را انجام دهد .در این جا برخی زمانهای معمول اندازه گیری آورده شده است که عبارتست از :

• ناشتا : (زمانی که حداقل ۸ ساعت چیزی خوده و نوشیده نشده باشد و بهترین زمان صبح است که فرد از خواب بیدار می شود )جواب این آزمایش به شما می گوید چگونه بدن شما قند خونتان را طی شب استفاده و بکار برده است .
• قبل از وعده اصلی (نهار یا شام ): جواب این آزمایش بیانگر این است که چگونه بدن ، قند وعده غذایی قبل را بکار برده است و کمک می کند که برای وعده بعد برنامه داشته باشید.
• ۲ ساعت بعد از وعده اصلی : اوج قند خون ۱-۲ ساعت بعد از خوردن غذاست پس اندازه گیری در این زمان به فرد می گوید چقدر قند خونش بعد از غذا بالا می رود .
• هنگام خواب :آزمایش در این زمان مقدار پایه قند خون ، قبل از اینکه بدن در طول شب به خواب برود را بیان می کند و کمک می کند به دانستن اینکه آیا بدن برای خواب و به حالت ناشتا رفتن آماده است یا نه .

ثبت روزانه آزمایش های قند خون می تواند الگویی از کنترل قند خون را مشخص کند اگر گزارش ثبت جواب ها همراه با توضیحاتی درمورد تغذیه در بیماری دیابت ، فعالیت آن روز و داروهای مصرفی ( داروهای دیابت ) باشد می تواند به فرد و تیم درمانی کمک کند که علت کنترل نبودن قند یا برخی تغییرات آن چیست و اینکه چه تغییری در روند درمان دیابت مورد نیاز است .

HbA1c

HbA1c (که تست هموگلوبین گلیکوزیله نامیده می شود) روشی مهم برای چک کردن کنترل قند خون می باشد که درصد هموگلوبین گلیکوزیله در جریان خون را اندازه می گیرند معنی آن در زیر توضیح داده شده است :

هموگلوبین (مخفف Hb ) است ) پروتئینی در سلولهای قرمز خون است که اکسیژن را حمل می کند و دلیل قرمزی خون می باشد .

هموگلوبین ، گلوکز (قند) را از جریان خون بر می دارد و گلیکوزیله میشود .در واقع به هموگلوبین حامل قند گلیکوزیله گفته می شود .زمانی که گلوکز خون افزایش می یابد مقداری هموگلوبین گلیکوزیله یا HbA1c خواهیم داشت و هموگلوبین گلیکوزیله تا پایان عمر گلبول قرمز ، حدود ۳ ماه به همین صورت باقی می ماند.

آزمایش HbA1c

HbA1c درصد هموگلوینی که گلیکوزیله شده را بیان می کند که نشان دهنده متوسط سطح قند خون طی سه ماه گذشته است .

آزمایش HbA1c روشی خوب برای چک کردن کنترل دیابت در طولانی مدت است . با کاهش مقدار HbA1c کنترل قند خون بهتر و احتمال گسترش عوارض در فرد کمتر است .زمانی که سطح گلوکز خون طبیعی است تنها مقدار کمی از هموگلوبین گلیکوزیله میشود و سطح HbA1c

پایین است اما زمانی که فرد دیابت دارد هموگلوبین بیشتری گلیکوزیله خواهد بود و سطح HbA1c افزایش خواهد یافت .

چه زمانی باید آزمایش HbA1c را انجام داد ؟

فرد دیابتی حداقل ۲ بار درسال باید این آزمایش را انجام دهد . ممکن است یک بار دیگر هم با نظر پزشک نیاز به انجام این آزمایش باشد خصوصاً در افراد دیابت نوع ۱ یا کسانی که برنامه درمانشان تغییر کرده است .

مقاله های مرتبط سایت انجمن دیابت عبارتست از :

درمان دیابت

ورزش و دیابت

تغذیه در بیماری دیابت

دیابت نوع ۱

دیابت نوع ۲

انسولین

داروهای دیابت

منتظر نظرات و پیشنهادات شما عزیزان هستیم .

با تشکر انجمن دیابت شرق تهران